Segue
Secale cereale
Poaceae Graminaceae
Àutri noum : Sege, Segle (o), Assege, Bla, Anouno.
Nom en français : Seigle.
Descripcioun :La (lou) segue se destrìo dóu blad bonodi sa longo barbo. La planto èi verdalo, sènso péu emé uno lengueto courteto.
Usanço :La segue se samenavo en mountagno pèr lou pan, e souvènt èro apela bla (blad d'assegue à la Bolline LMT, p. 219). E. Bion de Barvenc (06) raconto : "Lou me d'òutoubre, quouro piaian à Noùtes, traian li tartiflos, e pi semenaian la segle darier. La toucaian plus finte l'estiou, à la fi juilet. Alor, missounaian, faian de cavales. La missounaian ma voulam [...]. La segle, es mai stencho, lou bla, es mai bel, mai gros. (A. Grinda, Lou Barverenc, op. cit., p. 71.
Port : Grando erbo
Taio : 60 à 150 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Secale
Famiho : Poaceae
Famiho classico : Graminaceae
Tribu : Triticeae
Ordre : Poales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 5 à 15 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 700 à 2000 m
Aparado : Noun
Mai à juilet
Liò : Culturo
- Ermas
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Óurigino Cèntre-Asìo
Ref. sc. : Secale cereale L., 1753
Jaisso(-negrejanto)
Lathyrus niger
Fabaceae Leguminosae
Nom en français : Gesse noicissante.
Descripcioun :Aquesto jaisso, coumuno dins lis uba, trachis dins li blachiero e faio de nòsti colo e en basso mountagno. La planto èi bèn drecho emé uno cambo carrado mai pas alado. Li flour soun vióuleto, pièi viron à bluio pèr veni negro coume li dusso un cop maturo.
Usanço :Li racino soun couneigudo pèr sarra li car e faire pissa. S'aprèn qu'es esta trouba d'arbutosido (o arbutino) qu'es un anti-baterian urinàri. L'arbutosido esclargi peréu la pèu (en empachant l'acioun de la tirousinaso).
Port : Grando erbo
Taio : 15 à 90 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lathyrus
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : irregulièro
Ø (o loungour) flour : 10 à 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Blachiero
- Faio
- Pinedo
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Eurasiatico
Ref. sc. : Lathyrus niger (L.) Bernh., 1800